W gaju oliwnym

Aby nie wzbudzać zazdrości mieszkających w nieco chłodniejszym klimacie, powiem tylko tyle, że na Thassos było dziś pełne zachmurzenie i deszcz. Wysokie fale z impetem dobijały się do brzegów wyspy. Zatem przy takiej pogodzie zapraszam do opowieści o drzewie oliwnym i odwiedzenia starej, rodzinnej tłoczni.

Oliwa z oliwek jest wielkim bogactwem Grecji. Od dwóch tysięcy lat daje światu ciepło i światło – ogrzewa w chłodne dni i rozjaśnia dom blaskiem oliwnej lampki. Oliwa jest podstawowym produktem greckiej kuchni. Statystyczny Grek spożywa 23 litry oliwy w ciągu roku. Oliwa jest również doskonałym kosmetykiem do pielęgnacji ciała. Liście i owoce stanowią pożywienie również dla zwierząt jako pasza, a w upalne dni drzewo oliwne daje cień i ochłodę wszystkim stworzeniom.

Drewno drzewa oliwnego, jeżeli już musi być ścięte, to stanowi doskonały materiał do produkcji mebli , narzędzi i przedmiotów domowego użytku.

A co mówi o drzewie oliwnym grecka mitologia? Bogowie Atena i Posejdon obserwowali prężnie rozwijające się miasto. Poczuli chęć objęcia nad nim pieczy. Bogowie podjęli wspólną decyzję, że wybiorą tego Boga, który podaruje ludziom coś najcenniejszego. Posejdon uderzył trójzębem w skałę i wytrysnęła z niej woda. Atena zaś swoją boską stopą dotknęła tego miejsca i wyrosło drzewko oliwne. Dlatego to miejsce wybrało za patronkę Atenę i przyjęło jej imię za nazwę swojego miasta – Ateny. Od tej pory drzewo oliwne zdobiło świętą skałę Akropolu. Choć Persowie w V wieku p.n.e. spalili Akropol, to i tak nie udało im się spalić drzewa oliwnego. Ponownie wypuściło liście i ożyło.

Zachowały się w Grecji drzewa oliwne, które mają już dwa tysiące lat. Ich uprawa wymaga cierpliwości. Choć drzewko zaczyna rodzić już po siedmiu latach, to i tak właściwe zbiory osiąga w wieku czterdziestu lat. Sadzi je jedno pokolenie, a dopiero drugie zbiera plony. Z jednego drzewa oliwnego uzyskuje się około 8 litrów oliwy extra vergine (z czterech kg oliwek otrzymuje się około 1 l oliwy).

Wyspa Thassos jest drugim co do wielkości regionem w Grecji pod względem produkcji oliwy z oliwek. Pierwsze miejsce zajmuje Półwysep Chalcydycki (wyspa Thassos jest oddalona od niego o około 70 km). Na wyspie znajduje się około miliona drzew oliwnych. Najstarsze z nich – 700 – 1000 letnie znajdują się w północno–zachodniej części wyspy – w miejscowościach Prinos i Rachoni. Zbiory oliwek na wyspie rozpoczynają się w październiku – listopadzie i trwają do stycznia, a w pracach uczestniczą całe rodziny.

Stara, rodzinna tłocznia oliwy na Thassos znajduje się w zabytkowym miasteczku Panagia w północno- wschodniej części wyspy. Dzięki środkom unijnym rodzina uzyskała fundusze na uruchomienie edukacyjnej ścieżki pokazującej tradycyjną metodę tłoczenia oliwy.